COĞRAFYA

Toprak iklim, ırk, millet, dil, ürün gibi çeşitli yönlerden yeryüzünü tanımlayan ve birçok kollara ayrılmış bilim. Coğrafyanın ayrıldığı kollardan başlıcaları şunlardır: Ekonomik Coğrafya (coğrafyanın toprak ürünlerini, sanayii, ticareti inceleyen bölümü). Fizikî Coğrafya {karalarla denizlerin durumunu, yüzey şekillerini ve iklimlerini inceleyen bölümü).Matematik Coğrafya (yeryüzünün şeklini, uzaydaki durumunu ve uzaydaki yıldızlarla, gezegenlerle olan durumunu, münasebetlerini inceleyen bölümü), Siyasî Coğrafya (ırkları, dilleri, milletlerin durumunu, devletlerin sınırlarını, devlet şekillerini inceleyen bölümü), Tarihî Coğrafya (çeşitli yerleri ve memleketleri tarih olaylarıyla birlikte inceleyen bölümü).

Coğrafya, bilimlerin en eskilerinden biridir. İlk insanlar, yaşadıkları bölgelerin çeşitli yönlerden incelemelerini yaparken, bir yandan da daha uzak bölgelere doğru gitmeye yeryüzünün çeşitli yönlerden yapısı hakkında bilgi edinmeye, ilkçağlardan beri büyük önem vermişlerdir. Yaşanan çevrenin ve dünyanın tanınması uğrunda sarf edilen bu gayretler, daima birbirini tamamlayan iki amaç gütmüştür. İlkin yeni bir yer keşfedilmiş, haritada yerini almış; sonradan keşfedilen bu yer yakından incelenmiştir. Böylece coğrafî keşifler faaliyeti, yerini bilimsel incelemelere bırakmıştır. Bunun sonucu olarak da, “dünyanın tanınması” olayı, geçmişin olduğu kadar, zamanımızın da, coğrafya bakımından başlıca inceleme konularından biri olmuştur.

İlkçağda, Akdeniz çevresinde yaşayan ve yeryüzünün en eski medeniyetini kurmuş olan insanların dünyası, bu denizin çevresini aşmayan küçük bir bölgeden ibaretti. Akdeniz bölgesinde meydana gelen bu medeniyetlerin ötesinde, Uzak Doğu'da yaşayan insanlarda, başka bir medeniyet meydana getirdikleri halde, yüzyıllar boyunca birbirlerinden habersiz yaşamışlardır. Beşyüz yıl öncesine kadar, bugünkü medeniyetin en ileri seviyesine ulaşmış bulunan Amerikalar, bilinmeyen yerlerdi. Eski Dünya karalarının bir parçası olan Afrika, yakın yüzyıllara kadar, bilinmezler ülkesi halinde idi. İşte “bilinmezler ülkelerinden” meydana gelmiş olan yeryüzü, coğrafya bilimi aracı ile bilinmeye ve tanınmaya başlanmıştır.

Category: bilimsanat, coğrafya