BAKTERİ
Bitkilerin en aşağı katında (protophyte) yer alan, tabiatta en yaygın olan insanı, hayvan ve bitkilerde hastalık yapıcılar arasından en geniş yer tutan, mikropların bir grubu. Bitkisel tabiatta olan bakteriler yapıları basit, tek hücreli, klorofilsiz, dişilik ve erkeklik cinsi olmayan canlılardır. Hastalık yapıcı olanları (patojen) olduğu gibi zararsız olanları (saprofit) ve canlıların yaşamasında rol oynayan faydalıları da vardır.
Bakteriler, başlıca üç şekilde görülürler:
1 - Küresel bakteriler (kok), çeşitli büyüklüktedir ve her zaman tamamıyla yuvarlak değildirler. Bazıları mum alevi şeklindedirler. Çoğalmalarına göre dört çeşide ayrılırlar: a) Yalnız bir düzlem üzerinde ve aynı yönde çoğalarak bir zincir meydana getiren “streptokoklar”, b) birbirine dik iki düzlem üzerinde çoğalan “tetragenler”, c) eğik şeklinde kümeler yapan ”stafilokoklar”, ç) birbirine dik üç düzlem şeklinde çoğalarak paket şeklini alan “sarsin'ler”.
2 - Çomak biçiminde, ince ve uzun, olan (basil) bakteriler, bunların bazıları düz ve uzun, bazıları bükülmüş tür. Uçları genel olarak yuvarlaktır. Bazılarının uçları da köşeli ve konkav olur. Çoğalmaları halinde kamışa benzeyen zincirler meydana getirir.
3 - Sarmal bakteriler (spiril) bir helis parçası şeklindedirler. Tespit edilenleri çoğunlukla bir virgül şeklinde görünür.
Hareketleri, canlı maddelerdeki moleküler hareketinden başka, üzerlerinde bulunan tüycüklerle (flagella) dir. Üremeleri, hücrelerin büyümesiyle olur. Gıdalarını, yüksek hayvanlardaki gibi seçerek alırlar. Gıdalarını ya kendi varlıkları içinde gerekli terkibi meydana getirmek, beslenmek için; ya da çalışmaları ve tabiatın kendilerine verdiği vazifeleri yerine getirmek için alırlar. Bunlar esas yemlerini teşkil etmez, fakat bütün tabiatın, canlıların ve cansızların düzenini kurmağa ve korumağa yararlar.
Tabiatta yayılmış olan canlıların çoğunu meydana getiren bakteriler yerde, suda, insan hayvan ve bitkilerin dış çevrede temas ettiği her yerde bulunurlar. Bakteriler, tabiat idaresinde çok önemli rol oynarlar. İnsan, hayvan ve bitki organizmasını teşkil eden organik maddeler parçalar ve bunlardan çeşitli bitki su karbondioksit gibi basit anorganik bileşikleri meydana getirirler. Böylece, bitkilerin, bu maddeler den besinlerini teşkil etmelerini sağlarlar. Bununla da kalmayarak, organik maddelerde yapıcı olarak da rol oynarlar.
0 yorum