ARKEOLOJİ

Eski zaman sanat ve eserleri bilimi. Eski zamanlarda insanlar tarafından yapılmış, gözle görülen ve elle tutulan her eser titizlikle incelenir; cinslerine, devirlerine ve özelliklerine göre belli gruplara ayrılır ve her biri insanın geçmiş hayatının türlü safhalarını aydınlatmağa yarayan belgeler halinde değerlendirilir. Bunun için çeşitli yardımcı bilim kollarından, filoloji, antropoloji, jeoloji, coğrafya, sanat tarihi ve felsefeden faydalanır.

Arkeoloji çalışmalarının başlangıç] kesin olarak bilinmiyor. İnsan hayatının geçmişini öğrenmeğe çok eski devirlerden beri çalışmıştır. Fakat arkeolojinin, bilimsel alanda en fazla geliştiği çağ, XIX, yüzyılın sonları ile XX. yüzyılın başlarıdır. Önasya'nın büyük bir kısmına yayılan çivi yazısının okunması, Mısır hiyeroglifinin çözülmesi, eski medeniyet kalıntılarına karşı büyük bir ilginin uyanmasına yardım etmiş ve yapılan çeşitli kazılar ve incelemelerle Arkeoloji bilimi gelişmiştir. Eski zamanlardan kalma sanat eserlerini inceleme, Arkeolojide dört ana bölümde yapılmaktadır:

1) Toprak altında saklı bir eseri bulmak için uzun ve dikkatli incelemeler yapılır, 2) Meydana çıkarılan eserler, geçmişi açıklamağa yarar bir duruma getirilir. 3) Bulunan eserlerin hangi amaç için yapıldığı, sosyal ve tabî etkenleri ile incelenir, 4) İncelenen eserin hangi zamanda ve hangi topluluk tarafından yapıldığı tespit edilir.


Arkeoloji, devirlere ve kültür bölgelerine göre, başlıca iki bölüme ayrılır:

1 - Tarih öncesi Arkeoloji (Tarih öncesi devirlerinde eserlerle ilgilenir). Tarih çağları arkeoloji: Bu da milletlerin adlarına ve coğrafya bölgelerine göre bölümlere ayrılır: 1 -Klâsik arkeoloji (Yunan ve Ege arkeolojisi), 2 -Mısır arkeolojisi, 3 - Yakın doğu arkeolojisi, 4 - Roma arkeolojisi, 5 -Bizans arkeolojisi, 6 - Hıristiyan öncesi ve Hıristiyan arkeolojisi, 7 - İslâm arkeolojisi, 8 - Anadolu arkeolojisi.

Category: arkeoloji, bilimsanat