ASTRONOMİ

Gök cisimlerinin uzaydaki durumlarını, hareketlerini, kimyasal ve fiziksel yapılarını inceleyen bilim. Yıldızlı gök kubbesi, en eski devirlerde dahi dünyada yaşayan insanların dikkatini çekmiş, bu bilinmeyen, gidilemeyen yerler hakkında bilgi sahibi olmak, insanların en önemli kaygılarından biri olmuştur. Bu sebepten astronomi, başlangıcı insanlık tarihi kadar eski bir bilim koludur.

Üzerinde yaşadığımız Yer, Güneş'e bağlı gezegenlerin nispeten küçüklerinden biridir.Yere en yakın olan cisim Ay'dır. Ay yerin çekimi altındadır ve Yer'in etrafında bir elips çizer. Ay'dan sonra Güneş'in ve öbür gezegenlerin uzaklıkları fevkalâde büyümektedir. Güneş'in ışığı bize ancak 8 dakikada gelmektedir. Buna karşılık ışıkları bize ancak 900.000 yılda gelen cisimler de vardır. Yer, Güneş'in etrafında bir elips çizerek hareket eden, Güneş'e bağlı bir gezegendir. Güneşe bağlı olan, Yer'le beraber, 9 gezegen vardır. Güneşe olan uzaklıklarına göre bu 9 gezegen şunlardır: Merkür, Venüs, Yer Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs, Plüto.

Güneş'in çekimi altında hareket eden ikinci sınıf cisimler kuyruklu yıldızlardır. Bunlardan başka akan yıldızlar (meteor), Zodyak denen ışık sistemi de Güneşe bağlıdır. Uzay'da, Güneş sisteminden ayrı ve çok daha fazla uzaklıklar da başka sistemler de vardır. Bütün bu sistemleri inceleyen Astronomi ile M.Ö. 2000-3000 yıllarında Çinlilerde uğraşılmaya başlandığının belirtilerine rastlanmaktadır. Babilliler de Astronomi ile ilgilenmişler; ilk bilgilerini Babillilerden alan Yunanlılar da Güneş, Ay, Yer Yuvarlağı ve Yıldızlar hakkında geniş bilgi vermişlerdir. Araplar ve Türkler de bu alanda uzun yıllar esas olarak kabul edilen bilgiler vermişlerdir. Ortaçağda birçok Avrupalı bilginler, bu arada Copernicus (1473-1543) Yer, Güneş ve gezegenler hakkında yeni görüşleri ileri sürmüş, Kepler (1571 - 1630) ve Gaüeolo Galilei (1564-1642) ile Astronomi bilimi birdenbire genişleyen bir bilim olmuştur. Hollânda'da keşfedilen dürbün'ün Astronomiye uygulanmaya başlanması ile de Astronomi geniş bir bilim olmuş ve çeşitli dallara ayrılmaya başlanmıştır. Astronomi bilimi, bugün küresel Astronomi, Gök Mekaniği, Astrofizik ve Yıldızlar Astronomisi koparma ayrılmış modern bir bilimdir.

Son yıllarda gerek Yer Yuvarlağı çevresine, gerekse Ay'a ve daha ötelere gönderilen peyklerle Astronomi bilimi çok daha fazla genişlemek yolunda olan ve şimdiye kadar evren'in bilinmeyen taraflarının yakın zamanda açıklanmasının sağlanması ile belki de yeni kolları içine alacak olan modern bir bilim olma yolundadır.

Category: astronomi, bilimsanat