ANIT

Büyük bir olayı veya ünlü bir adamı anmak ve hatırlamak için yapılan heykel, dikili taş veya zafer takı gibi sanat eserleri. İstanbul'da Taksim alanındaki Cumhuriyet anıtı, Ankara'daki Atatürk heykeli gibi.

Dünyanın en eski ve en büyük anıtı Mısır ehramlarıdır. Eski Yunanlılarda ve Romanlılarda mimarlık sanatının en güzel anıtlarına rastlanır. Bilhassa yeni ve yakın çağlarda Avrupa'da ve Amerika'da ünlü anıtlar yapılmıştır.

Bizde anıt yapmak, ancak Meşrutiyet devrinde başlamıştır. İlk anıt, İstanbul'da dikilen Hürriyet-i Edebiye Abidesidir. Uzun zaman fazla bir gelişme göstermeyen anıt dikme, bilhassa 1923 "yılından bu yana büyük bir gelişme göstermiştir. İstiklâl Savaşı ile ilgili çeşitli anıtlar, büyük şahsiyetlerin ve Atatürk'ün heykelleri, bu tarihten sonra çoğalmıştır. İstanbul'da Sarayburnu parkında ve Samsun'daki Atatürk anıtı, Taksim'deki Cumhuriyet anıtı, Ankara'daki Zafer anıtı, İzmir'deki Cumhuriyet anıtı, İstanbul'daki Barbaros anıtı, Ankara ve Afyon'daki Güven anıtları, Cumhuriyet devrinde yapılan anıtların başlıcalarındandır.

Türkiye'de ilk anıtlar, yabancılar tarafından yapılmıştır. Sarayburnu'ndaki Atatürk anıtı, Ankara'daki Zafer anıtı, Afyon'daki Güven anıtı, Samsun'daki Atatürk anıtı Viyana'lı heykeltraş Grippel tarafından yapılmıştır. Taksim'deki Cumhuriyet anıtı, Ankara Arkeoloji müzesi önündeki Atatürk heykeli, İzmir'deki Cumhuriyet anıtı İtalyan heykeltraşı Canonican'nın eserleridir.

Bunlara karşılık Türk sanatkârları da yurdun çeşitli bölgelerinde, özellikle Bursa'da, Menemen'de, Zonguldak'ta, İstanbul'da çeşitli anıtlar ve heykeller yapmışlardır. Beşiktaş'daki Barbaros anıtı Zafer anıtı Ali Hadi Bara'nın, Menemen'deki Kubilây anıtı Ratıp Âşir Acıoğlu'nun eserleridir.

Category: anıt, bilgi, bilimsanat