Monterux antlaşması

Türkiye'ye Boğazlar üzerindeki eski haklarını geri veren antlaşma. 20 Temmuz 1936 tarihinde İsviçre'nin Montreux şehrinde, Türkiye ile İngiltere, Fransa, Rusya ve Boğazlarla ilgili Balkan devletleri arasında imzalanmıştır.


Lozan antlaşmasına göre, Türk delegesinin başkanı bulunduğu devletlerarası bir Boğazlar Komisyonunun kontrolünde bulunan İstanbul ve Çanakkale boğazları, Montreux antlaşmasından sonra tamamıyla Türk egemenliğinde bir bölge haline geliyordu.


Bu anlaşmanın başlıca hükümleri şunlardır:
1 - Boğazlar komisyonu kaldırılarak vazifeleri kamilen Türk devletine verildi.
2 - Boğazlarda ve onların iki tarafında gayri askersaha kaldırılarak, Türklerin buralarda diledikleri kadar kuvvet bulundurmaları ve tahkimat yapıları kabul edildi.
3 - Ticaret gemilerinin Boğazlar, dan her iki istikamette serbestçe geçebilecekleri tespit edildi.
4 - Harp gemilerinin Boğazlardan geçişi için tahditler kabul edildi. Şöyle ki:
Barış zamanında küçük harp gemileri “1000 tondan ufak” gündüzleri Boğazlardan geçebileceklerdi. (Ancak bu gibi gemilerin herhangi bir anda Boğazlarda bulunanların tonilâto toplamı 1500 ü geçmeyecektir)
5 - Herhangi bir anda Karadeniz' de mevcut olabilecek yabancı donanmaların tonilâto hacimleri 30.000 i geçmeyecektir.


Boğazlardan geçecek harp gemileri için önceden Türk hükümetinin müsaadesi,almayacaktır. Türkiye harp halinde bulunduğu takdirde, yabancı harp gemilerinin geçmesi kendi takdirine bırakılmıştı.

Category: montreux, montreux atlaşması, tarih